ต้นน้ำลำธาร เชียงราย

ต้นน้ำลำธารและแหล่งน้ำสำคัญของจังหวัดเชียงราย

จังหวัดเชียงรายมีแม่น้ำลำธารที่นับได้ว่าเป็นประโยชน์แก่การกสิกรรมและการ ประมง ทั้งยังใช้ประโยชน์ทางการคมนาคมได้อีกด้วย สำหรับแหล่งน้ำที่สำคัญของจังหวัดเชียงรายมีอยู่ 8 สาย คือ แม่น้ำโขง แม่น้ำกก แม่น้ำอิง แม่น้ำคำ แม่น้ำลาว แม่น้ำสาย แม่น้ำรวก และ แม่น้ำจัน

แม่น้ำโขง

ต้นน้ำเกิดอยู่ในประเทศจีน ไหลผ่านเขตประเทศไทยที่อำเภอเชียงแสน บ้านสบรวก (บริเวณสามเหลี่ยมทองคำ) ผ่านไปทางอำเภอเชียงของ แล้วไหลผ่านไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ลงสู่ทะเลที่ประเทศเวียดนามใต้ แม่น้ำสายนี้เท่าที่ผ่านจังหวัดเชียงราย นับเป็นเส้นกั้นพรมแดนระหว่างประเทศลาวกับประเทศไทยด้วย มีความยาวประมาณ 94 กิโลเมตร ชาวเชียงรายได้ใช้ประโยชน์จากแม่น้ำสายนี้ โดยเฉพาะชาวอำเภอเชียงแสน ใช้ประโยชน์ในด้านเกษตรกรรม การปลูกพืชไร่ เช่น ยาสูบ ผักกาด กะหล่ำปลี เป็นต้น

แม่น้ำกก

ต้นน้ำเกิดอยู่ในเขตรัฐฉานของประเทศพม่า ไหลผ่านเข้าสู่ประเทศไทยที่อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ แล้วไหลวกมาทางทิศตะวันออกผ่านอำเภอเมืองเชียงราย เข้าไปในทางอำเภอแม่จัน ไหลลงสู่แม่น้ำโขงบริเวณ สบกก ในเขตท้องที่อำเภอเชียงแสน มีความยาวประมาณ 114.5 กิโลเมตร มีฝายหรือทำนบกั้นน้ำเพื่อเกษตรกรรม 1 แห่ง ที่ตำบลริมกก แม่น้ำสายนี้ชาวอำเภอเมืองเชียงราย อำเภอเวียงชัย อำเภอแม่จัน อำเภอเชียงแสน ใช้ประโยชน์ในการเพาะปลูก เช่น ข้าว ยาสูบ พืชไร่ต่างๆ

แม่น้ำอิง

ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาในเขตอำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา ไหลผ่านอำเภอเชียงคำ อำเภอเทิง ลงสู่แม่น้ำโขงในเขตอำเภอเชียงของ เรียกว่า สบอิง มีความยาวประมาณ 136 กิโลเมตร แม่น้ำสายนี้ชาวเชียงรายโดยเฉพาะชาวอำเภอเทิง อำเภอพญาเม็งราย อำเภอเชียงของ ใช้ประโยชน์ในการทำเกษตรกรรม เช่น ปลูกข้าว พืชผักต่างๆ

แม่น้ำคำ

ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาในเขตอำเภอแม่จัน ไหลลงสู่แม่น้ำโขงตรง สบคำ ในเขตท้องที่อำเภอเชียงแสน มีความยาวประมาณ 85 กิโลเมตร มีฝายหรือทำนบกั้นน้ำเพื่อการเกษตรกรรม 2 แห่ง ซึ่งสร้างขึ้นโดยชาวนาเอง แม่น้ำสายนี้ชาวอำเภอแม่จัน กิ่งอำเภอดอยหลวง อำเภอเชียงแสน ใช้ประโยชน์ในการเกษตร โดยเฉพาะข้าว และพืชไร่ต่างๆ แม้ว่าจะเป็นแม่น้ำสายเล็กๆ แต่ก็มีประโยชน์ในด้านเกษตรกรรมมากกว่าแม่น้ำสายอื่นๆ อีกหลายสาย

แม่น้ำลาว

ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขานางแก้วในเขตอำเภอเวียงป่าเป้า ไหลผ่านอำเภอแม่สรวย อำเภอเมืองเชียงราย มาบรรจบกับแม่น้ำกกที่ สบลาว ใกล้บ้านแม่ข้าวต้ม มีความยาวประมาณ 117 กิโลเมตร มีฝายหรือทำนบกั้นน้ำเพื่อทำการเกษตร 1 แห่ง ที่ตำบลดงมะดะ แม่น้ำสายนี้ชาวอำเภอเวียงป่าเป้า อำเภอแม่สรวย อำเภอพาน อำเภอแม่ลาว อำเภอเมืองเชียงราย ใช้ประโยชน์ด้านเกษตรกรรม โดยเฉพาะการปลูกข้าว มีการกั้นฝายแม่น้ำนี้ส่งผ่านไปยังอำเภอพานอีกหลายตำบล นับว่าเป็นแม่น้ำที่มีประโยชน์สูงสุดในด้านเกษตรกรรมอีกสายหนึ่ง

แม่น้ำสาย

ต้นน้ำเกิดอยู่ในเขตรัฐฉานของประเทศพม่าไหลผ่านมาทางทิศตะวันออก เป็นเส้นกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยและประเทศพม่า ผ่านอำเภอแม่สายและอำเภอเชียงแสน แล้วไหลลงสู่แม่น้ำโขงที่ สบรวก มีความยาวประมาณ 30 กิโลเมตร ชาวอำเภอแม่สายใช้ประโยชน์ในด้านเกษตรกรรมเกือบทั้งอำเภอ พืชที่ได้ประโยชน์มี ข้าว พืชไร่ เช่น ผักกาด กะหล่ำปลี สตอเบอร์รี่ เป็นต้น และยังเป็นเส้นกั้นอาณาเขตระหว่างไทยกับพม่าอีกด้วย

แม่น้ำรวก

ต้นน้ำเกิดจากประเทศพม่า ผ่านอำเภอแม่สายและเชียงแสน โดยเป็นแม่น้ำกั้นอาณาเขตระหว่างประเทศไทยกับประเทศพม่า แล้วไหลไปบรรจบกับแม่น้ำโขงที่บ้านสบรวก อำเภอเชียงแสน (บริเวณสามเหลี่ยมทองคำ) ชาวอำเภอแม่สาย อำเภอเชียงแสนบางส่วนใช้ประโยชน์ในด้านเกษตรกรรม เช่น ปลูกข้าว พืชไร่ต่างๆ

แม่น้ำจัน

ต้นน้ำเกิดจากภูเขาสามเส้า ทิศตะวันตกของอำเภอแม่จันติดเขตรัฐฉานของประเทศพม่า ไหลผ่านไปทางทิศตะวันออก ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ร่วมกับแม่น้ำคำลงสู่แม่น้ำโขง มีความยาวประมาณ 100 กิโลเมตร มีฝายหรือทำนบกั้นน้ำ 1 แห่ง ที่ตำบลป่าตึง เป็นฝายเล็กๆ ของเกษตรกรชาวอำเภอแม่จันและชาวอำเภอเชียงแสน ใช้ประโยชน์ในเกษตรกรรมคือ การปลูกข้าวมากที่สุดสายหนึ่งในจังหวัดเชียงราย แม้ว่าจะเป็นสายเล็กๆและไม่ยาวมากก็ตาม

แม่น้ำในจังหวัดเชียงรายทุกสายจะไหลขึ้นไปทางทิศเหนือหรือทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ทั้งนี้เพราะจังหวัดเชียงรายมีทิวเขาอยู่รอบอาณาเขตโดยเฉพาะทางทิศตะวันออก ทิศตะวันตก และทิศใต้ ซึ่งมีภูเขากั้นอยู่หนาแน่นจนไม่มีทางที่น้ำจะไหลไปได้ นอกจากทิศเหนือและทิศตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งเป็นลุ่มแม่น้ำโขง ไม่มีภูเขาหนาแน่น ทำให้พื้นผิวของโลกบริเวณจังหวัดเชียงรายลาดเอียงไปทางทิศเหนือ จึงทำให้แม่น้ำทุกสายไหลไปทางทิศเหนือและทิศตะวันออกเฉียงเหนือลงสู่แม่น้ำ โขง ซึ่งเป็นลักษณะพิเศษกว่าจังหวัดอื่นของประเทศ

นอกจากแม่น้ำทั้ง 8 สายนี้แล้ว ยังมีแหล่งน้ำสำคัญๆ อีก ได้แก่

- วนอุทยานน้ำตกขุนกรณ์ เป็นน้ำตกที่สูงและสวยที่สุด ในจังหวัดเชียงราย อยู่บนเทือกเขาดอยช้าง เขตอำเภอเมืองเชียงราย เดิมชาวบ้านเรียกว่า น้ำตกตาดหมอก ชั้นล่างสุดมีความสูงถึง 70 เมตร

- น้ำตกทรายขาวและบ่อน้ำร้อน อยู่ในเขตอำเภอพาน มีน้ำตกไหลตลอดปี ห่างจากน้ำตกนี้ทางทิศใต้ราว 450 เมตร จะมีบ่อน้ำอุ่นและบ่อน้ำร้อน น้ำร้อนมากและเดือดอยู่ตลอดเวลา มีชาวไทยและชาวต่างประเทศนิยมไปอาบน้ำบริเวณบ่อน้ำร้อนเสมอๆ เพราะทำให้ผิวดีและรักษาโรคผิวหนังได้

- หนองถ้ำหนองผา อยู่ในเขตอำเภอพาน เป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ มีเนื้อที่ประมาณ 30 ไร่เศษมีเขาหินกั้นกลางสูงประมาณ 250 ฟุต มีถ้ำทะเลระหว่างหนองถ้ำถึงหนองผา เป็นธรรมชาติที่สวยงามมาก

- ขุนน้ำนางนอน อยู่ในเขตอำเภอแม่สาย มีทางน้ำไหลออกจากถ้ำหลายแห่งทุกฤดูกาล มีการจัดกั้นฝายกักเก็บน้ำไว้ซึ่งเป็นบริเวณที่มีน้ำใสและเย็นจัด มีเนื้อที่กักเก็บน้ำประมาณ 3,000 ตารางเมตร น้ำที่ล้นจากฝายเก็บน้ำก็จะไหลไปตามลำเหมืองซึ่งไหลคดเคี้ยวไปมามีความงดงาม ตามธรรมชาติ

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
โทร / แฟ็กซ์ ไม่ระบุ
โฮมเพจ / เว็บไซต์ : ไม่ระบุ