7 ประวัติ อื่นๆ ชัยนาท

ประวัติ อื่นๆ จังหวัดชัยนาท

ตราประจำจังหวัด

ความหมายของตรา
ธรรมจักรกับภูเขา หมายถึงหลวงพ่อธรรมจักร ซึ่งประดิษฐานอยู่ ณ วิหารบนไหล่เขาธรรมมูล ชาวเมืองเคารพนับถือความศักดิ์สิทธิ์ของพระพุทธรูปองค์นี้ว่า จะบันดาลความร่มเย็นเป็นสุขและความอุดม สมบูรณ์ให้แก่ตน

ตัวอักษรย่อ "ชน"

ดอกไม้ประจำจังหวัด คือ ดอกชัยพฤกษ์ ต้นไม้ประจำจังหวัด คือ ต้นมะตูม

คำขวัญประจำจังหวัด
หลวงปู่ศุขลือชา เขื่อนเจ้าพระยาลือชื่อ นามระบือสวนนก ส้มโอดกขาวแตงกวา

จังหวัดชัยนาท ตั้งอยู่ในเขตภาคกลางของประเทศไทย บริเวณที่ราบลุ่มที่ยังความอุดมสมบูรณ์และชุมชื้นในลุ่มน้ำสายสำคัญ 3 สาย อันได้แก่ แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำท่าจีน และแม่น้ำน้อย ทำให้เกิดสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์มาตั้งแต่ครั้งบรรพกาล จากหลักฐานทางโบราณคดีซึ่งสืบค้นได้ในปัจจุบัน สะท้อนให้เห็นว่าบริเวณจังหวัดชัยนาทปรากฏร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ เมื่อประมาณ 3,000 – 2,500 ปีมาแล้ว สืบเนื่องต่อมาถึงสมัยประวัติศาสตร์

ชัยนาท เป็นเมืองเก่าแก่สันนิษฐานว่า ตั้งขึ้นภายหลังสุพรรณบุรี หรือเมืองพันธุมวดี ตัวเมืองเดิมตั้งอยู่บริเวณทางแยกฝั่งขวาของแม่น้ำเจ้าพระยาที่ปากน้ำเมืองสรรค์ (ปากคลองแพรกศรีราชาใต้ปากลำน้ำเก่า) ปรากฏชื่อเมืองแพรก หรือเมืองสรรค์ มาตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยมีฐานะเป็นเมืองหน้าด่าน ต่อมาเมื่อกรุงศรีอยุธยาเข้มแข็งขึ้น เมืองสรรค์ก็ตกอยู่ในปกครองของอยุธยา เป็นเมืองหน้าด่าน สะสมยุทธภัณฑ์และเสบียงอาหาร ในยามศึกสงคราม

ชัยนาท แปลตามศัพท์มีความหมายว่า ชัยชนะที่มีเสียงบันลือ เป็นเมืองโบราณเมืองหนึ่ง ตัวเมืองเดิม ตั้งอยู่บริเวณฝั่งขวาแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ปากคลองแพรกศรีราชาใต้ปากน้ำเก่า สันนิษฐานว่าคงจะสร้างขึ้น ในสมัยพญาเลอไทครองกรุงสุโขทัย ระหว่างพ.ศ. 1860-1879 เมืองนี้จึงได้ชื่อว่า เมืองแพรก หรือเมืองสรรค์ มี ฐานะเป็นเมืองหน้าด่านทางใต้ เมื่อกรุงสุโขทัยเสื่อมอำนาจลง เมืองแพรกได้กลายเป็นเมืองหน้าด่านทางตอน เหนือของกรุงศรีอยุธยา

ต่อมาได้เกิดชุมชนใหม่ไม่ไกลจากเมืองสรรค์ มีเจ้าสามพระยาเป็นผู้ครองเมือง ซึ่ง ต่อมาได้ขึ้นครองกรุงศรีอยุธยา ทรงพระนามว่าสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 เมืองที่เกิดขึ้นใหม่นี้เป็นเมือง ใหญ่มีชื่อว่า ชัยนาท ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ย้ายตัวเมืองจากบริเวณแหลมยาง มาตั้งตรงฝั่งซ้ายแม่น้ำเจ้าพระยา ส่วนเมืองสรรค์นั้นเสื่อมลงเรื่อย ๆ เพราะผู้คนอพยพมาอยู่ที่ชัยนาทเป็น ส่วนใหญ่ ในที่สุดก็กลายเป็นเพียงอำเภอหนึ่งของชัยนาทเท่านั้น ชัยนาทเป็นเมืองยุทธศาสตร์ที่สำคัญเคยใช้ เป็นที่ตั้งทัพรับศึกพม่าหลายครั้ง และมีชัยชนะทุกครั้งไป จึงเป็นที่มาของชื่อ เมืองชัยนาท แห่งนี้

นอกจากชัยนาทจะเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์มายาวนาน แต่ปัจจุบันชัยนาทก็มีชื่อเสียงและมีสินค้าด้านหัตถกรรม การจักสาน การปั้น การทอ การทำเครื่องเบญจรงค์ ที่มีฝีมือปราณีต รูปแบบทันสมัย ราคาย่อมเยา มีตลาดการจำหน่ายทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยฝีมือของชาวบ้านกลุ่มต่าง ๆ อีกด้วย ชัยนาท มีเนื้อที่ประมาณ 2,469.74 ตารางกิโลเมตร

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ย้ายตัวเมืองจากบริเวณแหลมยางมาตั้งตรงฝั่งซ้ายแม่น้ำเจ้าพระยา ส่วนเมืองสรรค์นั้นเสื่อมลงเรื่อยๆ เพราะผู้คนอพยพมาอยู่ที่ชัยนาทเป็นส่วนใหญ่ ในที่สุดก็กลายเป็นเพียงอำเภอหนึ่งของชัยนาทเท่านั้น นอกจากชัยนาทจะเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์มายาวนาน แต่ปัจจุบันชัยนาทก็มีชื่อเสียงและมีสินค้าด้านหัตถกรรม การจักสาน การปั้น การทอ การทำเครื่องเบญจรงค์ ที่มีฝีมือปราณีต รูปแบบทันสมัย ราคาย่อมเยา มีตลาดการจำหน่ายทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยฝีมือของชาวบ้านกลุ่มต่าง ๆ อีกด้วย

อาณาเขต