พระเจดีย์ศรีสุริโยทัย พระนครศรีอยุธยา

พระเจดีย์ศรีสุริโยทัย
พระเจดีย์ศรีสุริโยทัยอยู่ในเกาะเมืองด้านทิศตะวันตก เป็นโบราณสถานที่สำคัญยิ่งแห่ง หนึ่งในเขตอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา เพราะสถานที่นี้มิได้เป็นเพียงอนุสรณ์สถาน ของวีรกษัตริย์ตรีไทยพระองค์แรกเท่านั้น หากแต่ยังหมายถึงเกียรติแห่งสตรีไทย ที่ได้รับการยกย่องจากสังคมไทยมาแต่ครั้งบรรพกาลอีกด้วยเรื่องราวมีอยู่ว่า ในขณะที่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิขึ้นครองราชย์ ได้เพียง 7 เดือนเมื่อ พ.ศ.2091 พระเจ้าตะเบงชเวตี้และบุเรงนองยกทัพเข้ามาล้อมกรุงศรีอยุธยาครั้งแรกโดยผ่านมาทางด่านพระเจดีย์สามองค์ จังหวัดกาญจนบุรีและตั้งค่ายล้อมพระนคร การศึกครั้งนั้นเป็นที่เรื่องลือถึงวีรกรรมของสมเด็จพระศรีสุริโยทัย ซึ่งไสยช้างพระที่นั่งเข้าขวางพระเจ้าแปรด้วยเกรงว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิพระสวามีจะเป็นอันตรายจนถูกพระแสงของ้าวฟันพระอังสาขาดสะพายแล่นสิ้นพระชนม ์อยู่บนคอช้างเมื่อสงครามยุติลง สมเด็จพระมหาจักรพรรดิได้ทรงปลงพระศพของพระนางและสถาปนาสถานที่ปลงพระศพขึ้นเป็นวัดขนานนามว่า "วัดสบสวรรค์" (หรือวัดสวนหลวงสบสวรรค์)ต่อมาในรัชสมัย

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการสอบสวนหาตำแหน่งของสถานที่ต่าง ๆ ที่กล่าวถึงในพระราชพงศาวดาร เพื่อเรียบเรียงเป็นหนังสือประชุมพงศาวดารขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายจึงเป็นเหตุให้ทราบตำแหน่งของวัดสบสวรรค์ซึ่งยังคงพบเจดีย์แบบย่อมุมไม้สิบสองสูงใหญ่ที่ตั้งในปัจจุบันนี้ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงขนานนามเรียกชื่อเจดีย์นี้ว่า "เจดีย์ศรีสุริโยทัย"

ในปี พ.ศ.2533 รัฐบาลได้มอบให้กรมศิลปากรและ กรป.กลางดำเนินการบูรณะซ่อมแซมเสริมรูปทรงพระเจดีย์ที่ชำรุดให้อยู่ในสภาพเดิมเป็นที่น่ายินดีว่า ในวันที่ 20 พฤษภาคม 2533 กรมศิลปากรได้พบศิลปวัตถุโบราณ เช่น พระพุทธรูปผลึกแก้วสีขาว ปางมารวิชัย พรเจดีย์จำลองผอบทองคำบรรจุพระธาตุ เป็นต้น ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเจ้าสามพระยา