เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาใน ฉะเชิงเทรา

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาใน
เป็นพื้นที่ป่าอนุรักษ์ครอบคลุมพื้นที่ 643,750 ไร่ ตั้งอยู่ในใจกลาง ของพื้นที่ป่าผืนใหญ่ ซึ่งเป็นรอยต่อ 5 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และปราจีบุรี อันเป็น- ป่าอุดมสมบูรณ์ผืนสุดท้ายของภาคตะวันออก สภาพภูมิประเทศทั่วไปมีความลาดชันไม่มากนัก โดยทั่วไปมี ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 30-150 เมตร มีพื้นที่ป่าปกคลุมเป็นบริเวณกว้าง เป็นป่าต้นน้ำ- ลำธารของแม่น้ำบางปะกง ทางด้านจังหวัดฉะเชิงเทรา คลองโตนดในจังหวัดจันทบุรี และแม่น้ำประแสร์ ในจัง- หวัดระยอง บริเวณป่ามีสัตว์ป่านานาชนิดอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งนกพันธุ์ต่าง ๆ นอกจาก นั้นยังมี น้ำตกอ่างฤาไน ซึ่งอยู่ห่างจากหน่วยพิทักษ์ป่าประมาณ 2 กิโลเมตร

เป็นพื้นที่ป่าอนุรักษ์ ครอบคลุมพื้นที่ 683,750 ไร่ ตั้งอยู่ใจกลางของพื้นที่ป่าผืนใหญ่รอยต่อ 5 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรีและสระแก้ว เป็นป่าลุ่มต่ำที่ไม่ผลัดใบที่อยู่ใกล้กรุงเทพมหานครมากที่สุด ป่าดงดิบส่วนใหญ่เป็นป่าดงดิบแล้ง มีเพียงเล็กน้อยที่เป็นป่าดงดิบชื้น ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรังและทุ่งหญ้า เป็นผืนป่าอุดมสมบูรณ์ผืนสุดท้ายของภาคตะวันออก มีความหลากหลายทางชีวภาพอย่างมาก เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของแม่น้ำบางปะกงทางด้านจังหวัดฉะเชิงเทรา คลองตะโหนดจังหวัดจันทบุรีและแม่น้ำประแสร์ในจังหวัดระยอง สภาพภูมิประเทศทั่วไปมีความลาดชันไม่มากนัก มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 30-802 เมตร ยอดเขาสูงสุดอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเขตรักษาพันธุ์ฯ คือ เขาสิบห้าชั้น มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 802 เมตร

พื้นที่ป่าปกคลุมเป็นบริเวณกว้างใหญ่ มีสัตว์ป่านานาชนิด เช่น ช้าง กระทิง กวาง เก้ง วัวแดง ชะนีมงกุฎ เม่น และนกพันธุ์ต่างๆ อาศัยอยู่มากมาย เช่น ไก่ฟ้าพญาลอ นกกก นกแต้วแล้วธรรมดา นกเขาใหญ่ เหยี่ยวขาว เป็นต้น และในพื้นที่สำนักงานเขตรักษาพันธุ์ฯยังเป็นที่ตั้งของสถานีวิจัยสัตว์ป่าแห่งแรกของภาคตะวันออกและเป็นแหล่งที่สองของประเทศไทย รองจากสถานีวิจัยสัตว์ป่านางรำที่ห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี บริเวณหุบเขาร่มรื่นและเย็น ในช่วงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม สามารถชมผีเสื้อได้ เช่น ผีเสื้อสะพายฟ้า ผีเสื้อหางกระดิ่งแววมยุรา ผีเสื้อเจ้าป่า เป็นต้น

นอกจากนั้นยังมี น้ำตกอ่างฤาไน หรือ น้ำตกบ่อทอง อยู่ที่หน่วยพิทักษ์ป่าน้ำตกบ่อทอง เกิดจากคลองหมากบนเขาอ่างฤาไน เป็นน้ำตกที่มีน้ำไหลตลอดปี ห่างจากที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนประมาณ 40 กิโลเมตร มีทางเข้าจากบริเวณบ้านหนองคอก เส้นทางต้องใช้รถขับเคลื่อนสี่ล้อ ตัวน้ำตกอยู่ห่างจากหน่วยพิทักษ์ป่าน้ำตกบ่อทองประมาณ 2 กิโลเมตร เป็นเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติเหมาะสำหรับผู้ที่สนใจเรียนรู้ศึกษาธรรมชาติอย่างแท้จริง และ น้ำตกเขาตะกรุบ ขึ้นอยู่กับหน่วยพิทักษ์ป่าเขาตะกรุบ เลยจากที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนประมาณ 30 กิโลเมตร

ประวัติความเป็นมา
ในปี พ.ศ. 2517 จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้มีหนังสือถึงกรมป่าไม้รายงานว่า ในเขตสัมปทานป่าไม้ของบริษัทเอื้อวิทยาพานิชย์ จำกัด บริเวณป่าโครงการคลองตระเกรา (ฉช.2) ส่วน ก. ตอนที่ 8 ซึ่งอยู่ห่างจากอำเภอสนามชัยเขต 69 กม. และอยู่ห่างจากตัวจังหวัดฉะเชิงเทรา 120 กม. ได้สำรวจ พบน้ำตกแห่งหนึ่งมีความสวยงามและบริเวณดังกล่าวเป็นป่าดงดิบ เป็นป่าต้นน้ำลำธาร เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิด เห็นควรจัดตั้งให้เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าต่อไป กรมป่าไม้จึงได้ดำเนินการสำรวจพื้นที่ดังกล่าวเพื่อหาข้อมูลเพิ่มเติม และได้พิจารณาแล้วเห็นควรดำเนินการจัดตั้งพื้นที่ที่จังหวัดฉะเชิงเทราเสนอมานั้นให้เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และได้ดำเนินการประกาศเป็นพระราชกฤษฎีกากำหนดพื้นที่ป่าโครงการคลองตะเกรา (ฉช.2) ส่วน ก. ตอนที่ 7,8,9 เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2520 มีเนื้อที่ประมาณ 643,150 ไร่

ลักษณะภูมิประเทศ
มีลักษณะเป็นภูเขาสลับซับซ้อนมีที่ราบบ้างเป็นบางส่วน ทางทิศใต้มีเขาอ่างฤาไนบรรจบกับเขาใหญ่ ทางทิศตะวันตกมีเขาละลาก เขาซับมะนาว เขาวง

ลักษณะภูมิอากาศ
มีลักษณะอากาศชุ่มชื้นตลอดปี โดยจะเริ่มมีฝนตกตั้งแต่เดือนเมษายนและจะสิ้นสุดเมื่อเดือนตุลาคม

ชนิดป่าและพรรณไม้
สภาพป่าเป็นป่าดงดิบ ประกอบด้วยป่าดงดิบแล้งและป่าดงดิบชื้นปะปนกัน พรรณไม้ ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ ไม้ยาง ไม้กระบาก ไม้มะค่าโมง ไม้ตะเคียน ไม้ตะแบก ไม้นนทรี ซึ่งเป็นไม้มีค่าทางเศรษฐกิจ และยังมีไม้พื้นล่างที่มีค่าทางเศรษฐกิจอีก เช่น หวายชนิดต่าง ๆสัตว์ป่า

สัตว์ป่ามีมากมายหลายชนิด เช่น ช้าง กระทิง วัวแดง เลียงผา กวางป่า เก้ง เสือชนิด 0ต่าง ๆ หมูป่า ฯลฯ และยังมีนกชนิดต่าง ๆ เช่น นกขุนทอง นกเหยี่ยว นกเขา นกใน วงศ์นกเงือก ฯลฯจุดเด่นที่น่าสนใจ

นอกจากจะมีสภาพป่าที่สมบูรณ์และสัตว์ป่าชุกชุมแล้วยังมีน้ำตกที่สวยงามแห่งหนึ่งอยู่บริเวณหน่วยพิทักษ์ ป่าน้ำตกบ่อทอง ซึ่งห่างจากที่ทำการเขตประมาณ 12 กม.

ค่าเข้าเขตรักษาพันธุ์ฯ มีบริการบ้านพัก ค่าเข้าชมชาวไทยผู้ใหญ่ 20 บาท เด็ก 10 บาท ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท

การเดินทาง
เส้นทางสามารถใช้ได้ดีในฤดูแล้ง แต่ในฤดูฝนเส้นทางจากบ้านหนองคอกถึงที่ทำการเขตฯค่อนข้างลำบาก การเดินทางจากกรุงเทพฯ ถึงที่ทำการเขตฯ สามารถเดินทางโดยรถยนต์โดยสารประจำทางจากกรุงเทพฯ ไปฉะเชิงเทรา แล้วเดินทางต่อไปที่อำเภอพนมสารคาม แล้วเดินทางต่อไปที่บ้านหนองคอกถึงบ้านหนองคอกจะต้องหารถเดินทางไปเอง การเดินทางที่สะดวกควรจัดหารถไปเอง

การเดินทางจากตัวเมืองใช้เส้นทางฉะเชิงเทรา - พนมสารคาม จากอำเภอพนมสารคามใช้เส้นทาง หมายเลข 3245 ถึงกิ่งอำเภอท่าตะเกียบ จากนั้นไปตามเส้นทางลาดยางสู่บ้านหนองคอก ระยะทางประมาณ 50 กิโลเมตร จากนั้นใช้เส้นทางสู่อำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้วอีกประมาณ 15 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการเขต- รักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน และสถานีวิจัยสัตว์ป่าฉะเชิงเทรา ซึ่งอยู่ในบริเวณเดียวกัน

การเดินทาง จากกรุงเทพฯใช้เวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง รถยนต์ จากตัวเมืองฉะเชิงเทราใช้เส้นทางสายฉะเชิงเทรา-พนมสารคาม จากอำเภอพนมสารคามไปตามทางหลวงหมายเลข 3245 (พนมสารคาม-สนามชัยเขต) จากนั้นใช้เส้นทางหมายเลข 3259 ผ่านอำเภอท่าตะเกียบสู่บ้านหนองคอก ระยะทางประมาณ 50 กิโลเมตร แล้วไปตามเส้นทางบ้านหนองคอก-อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว อีกประมาณ 20 กิโลเมตร จะถึงสำนักงานเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนและสถานีวิจัยสัตว์ป่าฉะเชิงเทราซึ่งอยู่ในบริเวณเดียวกัน

รถโดยสารประจำทาง นั่งรถโดยสารประจำทางสายกรุงเทพฯ-พนมสารคาม แล้วต่อรถโดยสารประจำทางสายฉะเชิงเทรา-คลองหาด ลงหน้าสำนักงานเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน

การติดต่อ
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา 24160 ผู้ที่มีความประสงค์ จะเข้าไปในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าจะต้องขออนุญาตจาก กองอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมป่าไม้ โดยติดต่อไปที่ โทร. 5794847

การเข้าไปในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าควรปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด ผู้ที่มีความประสงค์จะเข้าไปในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า จะต้องทำจดหมายขออนุญาตล่วงหน้าอย่างน้อย 15 วัน เรียน ผู้อำนวยการสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม โทร. 0 2561 4292 ต่อ 658, 659 หรือ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน โทร. 0 3850 2001